Nieodłącznym elementem intensywnej agrotechniki zbóż jest dokarmianie nalistne makro i mikroelementami. Wraz ze wzrastającym plonem, wzrasta również zapotrzebowanie roślin na mikroskładniki takie jak mangan, miedź, cynk, czy bor. Ich niedobór wpływa na pogorszenie funkcjonowanie i przebiegów procesów życiowych zbóż, co w konsekwencji prowadzi do obniżenia jakości i wysokości zbieranych plonów.
Prawidłowe zaopatrzenie roślin w mikroelementy polepsza:
- odporność na wyleganie – dzięki stabilnej strukturze tkanek podstawy źdźbła
- prawidłowy proces zapylania
- tolerancję roślin na choroby grzybowe i uszkodzenie mechaniczne
- odporność na przymrozki i niskie temperatury w okresie wiosennym
- parametry jakościowe ziarna
Mikroelementy przez liście!
Głównym powodem niskiego zaopatrzenie zbóż w mikroelementy, jest ich słaba dostępność w glebie.
- Zbyt wysokie – silnie alkaiczne (ponad 6,0-8,0) pH gleby powoduje ograniczenie dostępności mikroelementów z gleby. W praktyce rolnicy dążą do uzyskania obojętnego pH, które gwarantuje wysoką dostępność makroskładników wprowadzanych w nawozach doglebowych.
- Również gleby nawożone duża ilością materii organicznej – obornik, kompost, w pierwszym okresie wykazują małą dostępność mikroelementów.
Kiedy dokarmiać?
Najlepszym momentem na aplikację nawozów nalistnych jest okres intensywnego wzrostu zbóż. Rozpoczyna się w fazie końca krzewienia i trwa do momentu wytworzenia liścia flagowego. W praktyce zabiegi dokarmiania nalistnego łączy się z ochroną fungicydową lub insektycydową. W przypadku pierwszej aplikacji należy pamiętać, że zabieg powinien być wykonywany na rośliny dobrze rozwinięte, które zakrywają powierzchnię gleby. Warunkiem wysokiej skuteczności jest pobranie mikroskładników przez zielone liście i łodygi roślin, natomiast nawóz który trafi na glebę będzie wykorzystany znacznie później.
Które mikroelementy?
- Mangan – odpowiada za wzrost korzeni bocznych, dlatego powinien być aplikowany już w fazie końca krzewienia. Ponadto obecność manganu wpływa na prawidłowy proces fotosyntezy, zielone wybarwienie liścioraz zwiększa produkcję wosku na powierzchni liścia co chroni zboża przed nadmierną transpiracją. Jako jedyny mikroelement- jego dostępność wzrasta wraz ze wzrostem pH gleby. Podczas wegetacji zboża pobierają około 700 g/ha manganu głównie z gleby, jak i poprzez stosowane nawozy nalistne
- Cynk – jest słabo pobierany przy wysokim pH oraz na stanowiskach, gdzie zastosowano nawóz wapniowy i wysoką dawkę fosforu. Niedobór Zn w zbożu wpływa na:
– zakłócenie gospodarki azotowej – mniejsza ilość białka
– gospodarkę hormonalną, której następstwem jest zahamowanie wzrostu i karłowacenie roślin
– obniżenie odporności na choroby podstawy źdźbła
- Miedź- niedobór Cu objawia się w postaci bielenia wierzchołków liści tzw. choroby nowin. W skutek czego pogarsza się wydajność. Niski poziom miedzi w zbożu zwiększa podatność na wyleganie, ponieważ zahamowaniu ulega proces lignifikacji ścian komórkowych za co Cu jest odpowiedzialna. Zboża w czasie całej wegetacji potrzebują 40-80 g/ha miedzi.
- Molibden – zwiększa odporność na choroby i uszkodzenia mechaniczne. Podobnie jak cynk odpowiada za prawidłowe procesy przemiany azotu w roślinie. Zapotrzebowanie względem tego mikroelementu sięga od 5 do 10 g/ha.
- Bor – jako składnik słabo mobilny powinien być aplikowany głównie nalistnie. Niedobór objawia się w formę czerwonobrązowych przebarwień liści, pękaniem źdźbeł oraz ogonków liściowych. Zalecany do stosowania wiosną najpóźniej do fazy BBCH 31-32.
opracował: Michał Laszczyński